امکان سنجی تبلیغ بیناتمدنی بر اساس حکمت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانش آموخته دکتری، فلسفه علوم اجتماعی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

2 دانشیار، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تبلیغ بین‌المللی دین اسلام از رسالت‌های دانشمندان دین است؛ اما این عرصه در مواجهه با پرسش‌هایی بنیادین از این قرار است که آیا تبلیغ بیناتمدنی و میان‌فرهنگی دین اسلام ممکن است؟ آیا فرهنگ مدرن برای سیطره تبلیغاتی خود توجیه منطقی دارد؟ چه ظرفیت‌هایی در جهان اسلام برای تبلیغ بیناتمدنی وجود دارد؟ فلسفه اسلامی گنجینه ارزشمندی است که از اندیشمندان بزرگ جهان اسلام به یادگار مانده است، این گنجینه دارای ظرفیت‌های زیادی است که می‌تواند به معانی میان‌فرهنگی دست یافته و مبلغان دین اسلام با تکیه بر معارف فلسفه اسلامی، امکان تبلیغ بیناتمدنی را می‌یابند. این تحقیق ادعای فوق را اثبات می‌کند و نشان می‌دهد که فرهنگ مدرن توجیه منطقی جهانی بودن را دارا نیست. سپس اصل اجتماع نقیضین، اصل واقعیت و اثبات وجود خدا را به‌عنوان پایه‌های تبلیغ بیناتمدنی معرفی می‌نماید. روش اثبات این ادعا روش‌شناسی بنیادین است.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم
ابن‌سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله (1384). الاشارات و التنبیهات. قم: مطبوعات دینی.
اسلامی تنها، اصغر، (1392). ارتباطات برهانی بنیان فرهنگ و جامعة فاضله در علم مدنی فارابی. معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 16، 30-5.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1371). فرهنگ و شبه فرهنگ. تهران: انتشارات یزدان.
اسمیت، فیلیپ دانیل (1387). درآمدی بر نظریه فرهنگی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
آل یاسین، جعفر (1405). الفارابی فی حدوده و رسومه. بیروت: عالم الکتب.
بوریل، گیبسون و مورگان، گارت، (1383). نظریههای کلان جامعهشناختی و تجزیه‌وتحلیل سازمان: عناصر جامعهشناختی حیات سازمانی (ترجمه محمدتقی نوروزی). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
پارسانیا، حمید، (1392). نظریه و فرهنگ: روش‌شناسی بنیادین تکوین نظریه‌های علمی. راهبرد فرهنگ، سال ششم، شماره 23، 28-7.
پارسانیا، حمید، (1395). روش‌شناسی انتقادی حکمت صدرایی. تهران: کتاب فردا.
تاجیک، محمدرضا (1377). بینا-متن‌ها / بینا-تمدن‌ها: بحثی در جغرافیای مشترک تمدن ها. گفتمان، شماره 3، 67-55.
جوادی آملی، عبدالله (1378). معرفت در قرآن. قم: اسراء.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1376 ق). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین.
خندان، محسن (1374). تبلیغ اسلامی و دانش ارتباطات اجتماعی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شرت، ایون (1387). فلسفه علوم اجتماعی قارهای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم (ترجمه هادی جلیلی). تهران: نشر نی.
صالحی امیری، سید رضا (1386). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی. تهران: ققنوس.
صدرالمتألهین، صدرالدین محمد بن ابراهیم (1428 ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. قم: منشورات طلیعه النور.
فارابی، ابونصر (1986). کتاب الحروف. بیروت: دارالمشرق.
فارابی، ابونصر (1413). الاعمال الفلسفیه. بیروت: دار المناهل.
فارابی، ابونصر (1968). کتاب المله و نصوص اخری. بیروت: دار المشرق.
فارابی، ابونصر (1995). آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها. بیروت: مکتبه الهلال.
قمی، محسن (1384). تأثیر نظریه بازی‌های زبانی ویتگنشتاین بر فلسفه لیوتار. اندیشه دینی، شماره 16، 92-61.
کاپلستون، فردریک چارلز (1388). تاریخ فلسفه (ترجمه اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و سروش.
کرایب، یان (1378). نظریه اجتماعی مدرن: از پارسونز تا هابرماس (ترجمه عباس مخبر). تهران: آگه.
کلانتری، عبدالحسین (1386). عقلانیت و معنا در آرای علامه طباطبایی و پیتر وینچ. تهران: کتاب طه.
کوئن، بروس (1391). مبانی جامعه‌شناسی (ترجمه و اقتباسغلام‌عباس توسلی و رضا فاضل). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
گیویان، عبدالله (1390). مردم‌شناسی اجتماعات دینی. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
مریجی، شمس الله (1393) جامعه‌شناسی در عرصه تبلیغ دینی. قم: بوستان کتاب.
واعظی، احمد (1390) نظریه تفسیر متن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
هانتینگتون، ساموئل پی (1384). نظریه برخورد تمدن‌ها (ترجمه مجتبی امیری). تهران: مرکز انتشارات وزارت امور خارجه.
هایدگر، مارتین (1389). هستی و زمان (ترجمه عبدالکریم رشیدیان). تهران: نشر نی.
Fukuyama, Fransis F. (1992). The End of History and Last Man. New York.
Levi-Strauss, Claude. (1990). Mythologiques, translated by John and Doreen Weightman. The University of Chicago Press.
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
فصلنامه تابستان
مرداد 1401
صفحه 11-29
  • تاریخ دریافت: 07 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 22 خرداد 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مرداد 1401
  • تاریخ انتشار: 01 مرداد 1401