الگوی نقش‌آفرینی حوزه و دانشگاه در تمدن‌سازی مبتنی‌بر منظومه فکری امامین انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه مدیریت عملکرد، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

حاکمیت اسلام در جهان و تحقق تمدن نوین اسلامی به‌عنوان مهم‌ترین آرمان و چشم‌انداز نهایی، همواره مورد تأکید امامین انقلاب اسلامی قرار داشته است. رسیدن به این آرمان والا بدون نقش‌آفرینی ویژه توسط نهاد علم (حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها) که تغذیه فکری و علمی جامعه را برعهده دارند، میسر نخواهد شد؛ اما این امر چه ملزوماتی دارد و چگونه و با چه کیفیتی باید اتفاق بیفتد؟ این مقاله درصدد است تا به این موضوع پرداخته و چگونگی نقش‌آفرینی حوزه و دانشگاه را از مجموعه بیانات و تدابیر امامین انقلاب اسلامی استخراج نماید. برای رسیدن به این هدف از روش کیفی «تحلیل مضمون» استفاده‌شده و با استخراج 1736 مضمون اولیه، الگویی مشتمل بر ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های نقش‌آفرینی نهاد علم در تحقق تمدن نوین اسلامی تدوین گردید. این الگو دو بُعد اساسی «پرورش انسان» و «توسعه حکمت» دارد. «پرورش انسان» 4 مؤلفه «الزامات کلی»، «تربیت فکری و اعتقادی»، «تربیت فرهنگی و اخلاقی» و «تربیت علمی و مهارتی» داشته و «توسعه حکمت» شامل 4 مؤلفه «الزامات کلی»، «تولید فکر»، «تولید علم» و «فنّاوری و نوآوری» است. در ذیل هرکدام از این مؤلفه‌ها نیز شاخص‌هایی وجود دارد که الگوی نقش‌آفرینی حوزه و دانشگاه را در تحقق تمدن نوین اسلامی، تبیین می‌نمایند.

کلیدواژه‌ها


احمدی فشارکی، حسنعلی (1385)، دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی(ره)، چ پنجم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
جمعی از طلاب و محققین حوزه علمیه (1390)، روشنای علم: مروری بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی پیرامون دانش و تولید علم، تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی.
خرمشاد، محمدباقر (1390)، دانشگاه تمدن‌ساز، روابط فرهنگی، ش 2: 15-11.
خرمشاد، محمدباقر؛ آدمی، علی (1388)، انقلاب اسلامی، انقلاب تمدن‌ساز؛ دانشگاه ایرانی، دانشگاه تمدن‌ساز، تحقیقات فرهنگی، س 2، ش 6، 188-161.
دبیرخانه تحول و تعالی دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام) (1395)، منشور دانشگاه امام حسین(علیه‌السلام) در بیان و بنان ولایت، چ سوم، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام).
سفیدخوش، میثم (1396)، ایده دانشگاه، ترجمه جمعی از مترجمان، تهران: حکمت.
شیخ‌زاده، محمد (1394)، سبک رهبری خدمت‌گذار الگویی متعالی برای فرماندهان و مدیران، تهران: مرکز امامت، مرکز باقرالعلوم(علیه‌السلام).
مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (1392)، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی: رهنمودهای مقام معظم رهبری در دیدار با شورای ‌عالی انقلاب فرهنگی، تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی.
مخبر دزفولی، محمدرضا؛ آژینی، محسن (1389)، منشور فرهنگی انقلاب اسلامی (مجموعه رهنمودها و دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در عرصه فرهنگ، علم و فناوری)، تهران: دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی.
نجاران طوسی، حامد؛ فاتح‌راد، مهدی؛ برزنونی، محمدعلی (1398)، دانشگاه تراز انقلاب اسلامی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین (علیه‌السلام).
منابع الکترونیکی:
خامنه‌ای، سیدعلی، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای(مد‌ظله‌العالی)، مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، آخرین تاریخ به‌روزرسانی 28/01/1401 به نشانی              www.khamenei.ir.
موسوی الخمینی(ره)، سیدروح‌الله، صحیفه امام خمینی(ره)، پایگاه اینترنتی گسترش آرا و اندیشه‌های امام خمینی(ره)، آخرین تاریخ به‌روزرسانی 28/01/1401                                                                            www.rouhollah.ir.
دوره 1، شماره 1
فصلنامه بهار
خرداد 1401
صفحه 53-83
  • تاریخ دریافت: 15 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 28 فروردین 1401
  • تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1401
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1401